Редактировать: ОЦЕНКА ГЛОБАЛЬНЫХ ГЕОПОТЕНЦИАЛЬНЫХ МОДЕЛЕЙ В КАЗАХСТАНЕ НА ОСНОВЕ ВЫСОТ ГЕОИДА И ГРАВИТАЦИОННЫХ АНОМАЛИЙ Д.А. Шоганбекова1,3, А.С. Уразалиев1,2,*, Х.К. Касымканова2, М.С. Кожахметов1, Ш. Қыдырқожақызы1,3 1Институт ионосферы, 050020, Алматы, Казахстан 2Казахский национальный исследовательский технический университет им. К.И. Сатпаева, 050013, Алматы, Казахстан...

Название на русском

ОЦЕНКА ГЛОБАЛЬНЫХ ГЕОПОТЕНЦИАЛЬНЫХ МОДЕЛЕЙ В КАЗАХСТАНЕ НА ОСНОВЕ ВЫСОТ ГЕОИДА И ГРАВИТАЦИОННЫХ АНОМАЛИЙ

Д.А. Шоганбекова1,3, А.С. Уразалиев1,2,*, Х.К. Касымканова2, М.С. Кожахметов1, Ш. Қыдырқожақызы1,3

1Институт ионосферы, 050020, Алматы, Казахстан

2Казахский национальный исследовательский технический университет им. К.И. Сатпаева, 050013, Алматы, Казахстан

3Международная образовательная корпорация, 050043, Алматы, Казахстан

&nbsp;

<a href="https://doi.org/10.51488/1680-080X/2024.2-14">https://doi.org/10.51488/1680-080X/2024.2-14</a>

&nbsp;

Аннотация. Для выполнения всех геодезических работ в гражданском строительстве требуется ортометрическая высота. Самым эффективным и менее трудоемким методом определения ортометрических высот на местности считается применение ГНСС технологий. Но для использования ГНСС технологий необходимо определить высоту геоида (разница между эллипсоидальным и ортометрическим высотами). В данной статье рассматриваются и сравниваются последние ГГМ высокого разрешения с целью выбора оптимальной модели для создания модели геоида Казахстана. Исследование состоит из трех этапов. На первом этапе ГГМ оценивались с использованием 112 точек ГНСС/Нивелирования, распределенных по тестовому участку. На втором этапе проводилась оценка выбранных ГГМ на основе гравитационных данных. В третьем этапе некоторые из наиболее эффективных моделей дополнительно сравнивались с использованием спектральной информации, содержащейся в их коэффициентах сферических гармоник. Модель EIGEN-6C4 продемонстрировала преимущества перед другими ГГМ (XGM2019e_2159, GECO, SGG-UGM-2, EGM2008), участвовавших в оценке точности, показав на первом этапе стандартное отклонение равной 0.267м. По анализу на соответствие наземным гравиметрическим данным модель EIGEN-6C4 продемонстрировала соответствие со стандартным отклонением в 5,341мГал. Основываясь на результатах оценки решено, что EIGEN-6C4 является наиболее подходящей моделью для создания локального геоида, которая в будущем внесет вклад в развитие геодезии в гражданском строительстве.

Ключевые слова: геоид, ГГМ, аномалия Буге, оценка точности, среднеквадратичное отклонение, ГНСС/Нивелирование, спектральный анализ.

&nbsp;

<a href="https://vestnik.kazgasa.kz/frontend/web/uploads/personal-documents/1721030393_hx97al.pdf">Скачать</a>

&nbsp;

<hr />
&nbsp;

Название на казахском

ГЕОИД БИІКТІКТЕРІ МЕН ГРАВИТАЦИЯ АНОМАЛИЯЛАРЫ НЕГІЗІНДЕ ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ҒАЛАМДЫҚ ГЕОПОТЕНЦИАЛДЫҚ МОДЕЛЬДЕРДІ БАҒАЛАУ

Д.А. Шоганбекова1,3, А.С. Уразалиев1,2,*, Х.К. Касымканова2, М.С. Кожахметов1, Ш. Қыдырқожақызы1,3

1Ионосфера институты, 050020, Алматы, Қазақстан

2Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университеті, 050013, Алматы, Қазақстан

3Халықаралық білім беру корпорациясы, 050043, Алматы, Қазақстан

&nbsp;

<a href="https://doi.org/10.51488/1680-080X/2024.2-14">https://doi.org/10.51488/1680-080X/2024.2-14</a>

&nbsp;

Аңдатпа. Азаматтық құрылыстағы барлық геодезиялық жұмыстарды орындау үшін ортометриялық биіктік қажет. Жердегі ортометриялық биіктіктерді анықтаудың ең тиімді және аз уақытты қажет ететін әдісі Жаһандық навигациялық спутниктік жүйесін (ЖНСЖ) қолдану болып саналады. Бірақ ЖНСЖ технологиясын қолдану үшін геоидтың биіктігін анықтау қажет (эллипсоидтық және ортометриялық биіктіктер арасындағы айырмашылық). Бұл мақалада Қазақстанның геоид моделін құру үшін оңтайлы модельді таңдау мақсатында жоғары ажыратымдылықтағы соңғы ғаламдық геопотенциалдық модельдер (ҒГМ) қарастырылады және салыстырылады. Зерттеу үш кезеңнен тұрады. Бірінші кезеңде ҒГМ сынақ учаскесі бойынша бөлінген 112 ЖНСЖ/Нивелирлеу нүктелері арқылы бағаланды. Екінші кезеңде гравитациялық мәліметтер негізінде таңдалған ҒГМ бағаланды. Үшінші кезеңде кейбір тиімді модельдер сфералық гармоника коэффициенттеріндегі спектрлік ақпаратты қолдану арқылы одан әрі салыстырылды. EIGEN - 6C4 моделі дәлдікті бағалауға қатысқан басқа ҒГМ-ге (XGM2019e_2159, Geco, SGG-UGM-2, EGM2008) қарағанда артықшылықтарды көрсетті, бірінші кезеңде стандартты ауытқуды 0.267 м-ге тең көрсетті, жердегі гравиметриялық деректерге сәйкестігін талдау бойынша EIGEN-6C4 моделі 5,341 мГал стандартты ауытқумен сәйкестігін көрсетті. Бағалау нәтижелеріне сүйене отырып, EIGEN-6C4 болашақта азаматтық құрылыстағы геодезияның дамуына үлес қосатын жергілікті геоидты құруда ең тиімді модел болып табылады.

Түйін сөздер: геоид, ҒГМ, Буге аномалиясы, дәлдікті бағалау, орташа квадраттық ауытқу, ЖНСЖ/Нивелирлеу, спектрлік талдау.

&nbsp;

<a href="https://vestnik.kazgasa.kz/frontend/web/uploads/personal-documents/1721030393_hx97al.pdf">Жүктеу</a>

&nbsp;

<hr />
&nbsp;

Название на английском

EVALUATION OF GLOBAL GEOPOTENTIAL MODELS IN KAZAKHSTAN BASED ON GEOID HEIGHTS AND GRAVITY ANOMALIES

D.A. Shoganbekova1,3, A.S. Urazaliyev1,2,*, K. Kassymkanova2, M.S. Kozhakhmetov1 , S. Kydyrkozhakyzy1,3

1Institute of Ionosphere, 050020, Almaty, Kazakhstan

2Kazakh National Research Technical University named after. K.I. Satpayev, 050013, Almaty, Kazakhstan

3International Educational Corporation, 050043, Almaty, Kazakhstan

&nbsp;

<a href="https://doi.org/10.51488/1680-080X/2024.2-14">https://doi.org/10.51488/1680-080X/2024.2-14</a>

&nbsp;

Abstract. Orthometric height is required for all surveying work in civil engineering. The most effective and less labor-intensive method for determining orthometric heights on the ground is the use of GNSS technologies. But to use GNSS technologies, it is necessary to determine the geoid height (the difference between ellipsoidal and orthometric heights). This article reviews and compares the latest high-resolution Global geopotential models (GGM) in order to select the optimal model for creating a model of the geoid of Kazakhstan. The study consists of three stages. In the first stage, the GGMs were evaluated using 112 GNSS/leveling points distributed over the test area. In the second stage, selected GGMs were evaluated based on gravity data. In the third stage, some of the best performing models were further compared using spectral information contained in their spherical harmonic coefficients. The EIGEN-6C4 model demonstrated advantages over other GGMs (XGM2019e_2159, GECO, SGG-UGM-2, EGM2008) that participated in the accuracy assessment, showing a standard deviation of 0.267 m at the first stage. When analyzed to match ground-based gravity data, the EIGEN-6C4 model demonstrated a match with a standard deviation of 5.341 mGal. Based on the evaluation results, it is decided that EIGEN-6C4 is the most suitable model for generating local geoid, which will contribute to the development of geodesy in civil engineering in the future.

Keywords: geoid, GGM, Bouguer anomaly, accuracy assessment, standard deviation, GNSS/Leveling, spectral analysis.

&nbsp;

<a href="https://vestnik.kazgasa.kz/frontend/web/uploads/personal-documents/1721030393_hx97al.pdf">Download</a>

&nbsp;

<hr />
&nbsp;

ФИО на русском

ФИО на казахском

ФИО на английском

DOI

Ключевые слова на русском

Ключевые слова на казахском

Ключевые слова на английском

Текст на русском

Текст на казахском

Текст на английском

Литература на русском

Литература на казахском

Литература на английском

Документ (Обязательные форматы - pdf. Максимальный размер файла: 10Мб)

Категория

Порядковый номер (Сортировка по уменьшению, чем выше цифра, тем первее)