Редактировать: СРАВНИТЕЛЬНЫЙ АНАЛИЗ ЭФФЕКТИВНОСТИ ПАРАБОЛИЧЕСКИХ И ТРАПЕЦЕИДАЛЬНЫХ СЕЧЕНИЙ ОРОСИТЕЛЬНЫХ КАНАЛОВ Ж.Н. Молдамуратов1,2,*, Ш.М. Култаева1, О.Д. Сейтказинов1, А.З. Тухтамишева1, Ж.А. Усенкулов3 1Международная образовательная корпорация, 050043, Алматы, Казахстан 2Санкт-Петербургский политехнический университет Петра Великого, 195220, Санкт-Петербург, Российская Федерация 3Южно-Казахстанский университет имени М.Ауезова,...

Название на русском

СРАВНИТЕЛЬНЫЙ АНАЛИЗ ЭФФЕКТИВНОСТИ ПАРАБОЛИЧЕСКИХ И ТРАПЕЦЕИДАЛЬНЫХ СЕЧЕНИЙ ОРОСИТЕЛЬНЫХ КАНАЛОВ

Ж.Н. Молдамуратов1,2,*, Ш.М. Култаева1, О.Д. Сейтказинов1, А.З. Тухтамишева1, Ж.А. Усенкулов3

1Международная образовательная корпорация, 050043, Алматы, Казахстан

2Санкт-Петербургский политехнический университет Петра Великого, 195220, Санкт-Петербург, Российская Федерация 
3Южно-Казахстанский университет имени М.Ауезова, 160012, Шымкент, Казахстан

&nbsp;

<a href="https://doi.org/10.51488/1680-080X/2024.2-10" style="text-align: justify;">https://doi.org/10.51488/1680-080X/2024.2-10</a>

&nbsp;

Аннотация.&nbsp;Одним из современных научных направлений в гидротехнике является придание оросительным каналам гидравлически и статически устойчивой формы поперечного сечения в виде наивыгоднейшего параболического профиля. Такой подход позволяет максимально увеличить пропускную способность потока для транспортировки наносов и значительно сократить время и затраты на строительные и ремонтные работы, используя критерии оптимизации для машин и механизмов нового поколения. Значимость этого исследования заключается в разработке новой концепции проектирования, строительства и эксплуатации оросительных каналов гидромелиоративных систем с формами поперечного сечения, которые являются как гидравлически, так и статически устойчивыми. Параболические формы направлены на то, чтобы максимально увеличить пропускную способность каналов, обеспечить экологическую устойчивость природно-технических систем бассейнов и способствовать национальной продовольственной безопасности. Объектами исследования являются гидротехнические сооружения, в частности, межхозяйственные каналы гидромелиоративных систем в бассейне реки Сырдарья в южном регионе Республики Казахстан. Для исследования были использованы методы, включающие анализ устойчивости земляных откосов с использованием кругло-цилиндрических поверхностей скольжения, методы, основанные на аналогии между кривыми сдвига и откосами, и методы, основанные на теории предельного равновесия. Расчеты продемонстрировали преимущества, в том числе повышенную устойчивость к деформации поперечного сечения, сокращение объемов земляных работ при строительстве и очистке оросительных каналов на 20-25%, уменьшение объема материалов и работ для возможной облицовки на 13-18%, уменьшение ширины верхнего края канала и зон отвода земли на 11-17%, снижение затрат на рабочую силу на 13-16%, снижение затрат на затраты на строительство снизились на 14-18%, а удельные скорректированные затраты - на 15-18%.

Ключевые слова:&nbsp;оросительные каналы, гидротехнические сооружения, откосы, Plaxis 3D.

&nbsp;

<a href="https://vestnik.kazgasa.kz/frontend/web/uploads/personal-documents/1721030248_AChyI3.pdf">Скачать</a>

&nbsp;

<hr />
&nbsp;

Название на казахском

&nbsp;

СУАРУ КАНАЛДАРЫНЫҢ ПАРАБОЛАЛЫҚ ЖӘНЕ ТРАПЕЦИЯ ТӘРІЗДІ ҚИМАЛАРЫНЫҢ ТИІМДІЛІГІН САЛЫСТЫРМАЛЫ ТАЛДАУ

Ж.Н. Молдамұратов1,2,* , Ш.М. Құлтаева1 , О.Д. Сейтқазинов1 , А.З. Тухтамишева1 , Ж.А. Үсенқұлов3

1Халықаралық білім беру корпорациясы, 050043, Алматы, Қазақстан

2Ұлы Петр Санкт-Петербург политехникалық университеті, 195220, Санкт-Петербург, Ресей Федерациясы 
3М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті, 160012, Шымкент, Қазақстан

&nbsp;

<a href="https://doi.org/10.51488/1680-080X/2024.2-10" style="text-align: justify;">https://doi.org/10.51488/1680-080X/2024.2-10</a>

&nbsp;

Аңдатпа.&nbsp;Гидротехникадағы қазіргі ғылыми бағыттардың бірі суару каналдарына ең тиімді параболалық профиль түрінде гидравликалық және статикалық тұрақты көлденең қима пішінін беру болып табылады. Бұл тәсіл ағынның шөгінділерді тасымалдау қабілетін барынша арттыруға және жаңа буын машиналары мен механизмдерін оңтайландыру критерийлерін қолдана отырып, құрылыс және техникалық қызмет көрсету жұмыстарының уақыты мен шығындарын едәуір қысқартуға мүмкіндік береді. Бұл зерттеудің маңыздылығы гидравликалық және статикалық тұрақты көлденең қимасы бар гидромелиоративтік жүйелердегі суару каналдарын жобалау, салу және пайдалану бойынша жаңа тұжырымдаманы әзірлеуде жатыр. Бұл нысандар шөгінділерді тасымалдау қабілетін барынша арттыруға, табиғи-техникалық бассейн жүйелерінің экологиялық тұрақтылығын қамтамасыз етуге және ұлттық азық-түлік қауіпсіздігіне үлес қосуға бағытталған. Зерттеу объектілері - гидротехникалық құрылымдар, атап айтқанда Қазақстан Республикасының оңтүстік аймағындағы Сырдария өзені бассейніндегі суару жүйелерінің шаруашылықаралық каналдары болып табылады. Зерттеу үшін дөңгелек цилиндрлік жылжымалы беттерді қолдана отырып, жер беткейлерінің тұрақтылығын талдауды, ығысу қисықтары мен беткейлері арасындағы ұқсастыққа негізделген әдістерді және шекті тепе-теңдік теориясына негізделген әдістерді қамтитын әдістер қолданылды. Есептеулер нәтижесі артықшылықтарды көрсетті, соның ішінде көлденең қиманың деформациясына төзімділіктің жоғарылауы, суару арналарын салу және тазалау кезінде жер жұмыстары көлемінің 20-25%-ға қысқаруы, ықтимал жабын материалдары мен жұмыс көлемінің 13-18% - ға қысқаруы, каналдың жоғарғы беті ені мен жерді алу аймақтарының кішіреюі 11-17% - ға, еңбек шығындарының 13-16%-ға азаюы, құрылыс шығындарының 14-18% - ға азаюы және нақты түзетілген шығындардың 15-18% - ға төмендеуі.

Түйін сөздер:&nbsp;суару каналдары, гидротехникалық құрылымдар, беткейлер, Plaxis 3D.

&nbsp;

<a href="https://vestnik.kazgasa.kz/frontend/web/uploads/personal-documents/1721030248_AChyI3.pdf">Жүктеу</a>

&nbsp;

<hr />
&nbsp;

Название на английском

&nbsp;

COMPARATIVE ANALYSIS OF THE EFFICIENCY OF PARABOLIC AND TRAPEZOIDAL SECTIONS IN IRRIGATION CANALS

Zh.N. Moldamuratov1,2,* , S.M. Kultayeva1 , O.D. Seitkazinov1 , A.Z.Tukhtamisheva1 , Zh.A. Ussenkulov3

1International Educational Corporation, 050043, Almaty, Kazakhstan

2Peter the Great St. Petersburg Polytechnic University, 195220, St. Petersburg, Russian Federation

3M. Auezov South Kazakhstan University, 160012, Shymkent, Kazakhstan

&nbsp;

<a href="https://doi.org/10.51488/1680-080X/2024.2-10">https://doi.org/10.51488/1680-080X/2024.2-10</a>

&nbsp;

Abstract.&nbsp;One of the current scientific directions in hydraulic engineering is to give irrigation canals a hydraulically and statically stable cross-sectional shape in the form of the most advantageous parabolic profile. This approach allows maximizing the sediment transport capacity of the flow and significantly reducing the time and costs of construction and maintenance works, using optimization criteria for next-generation machinery and mechanisms. The significance of this research lies in developing a new concept for designing, constructing, and operating irrigation canals in hydraulic engineering systems with cross-sectional shapes that are both hydraulically and statically stable. These shapes aim to maximize sediment transport capacity, ensure ecological sustainability of natural-technical basin systems, and contribute to national food security. The objects of study are hydraulic engineering structures, specifically the inter-farm canals of irrigation systems within the Syr Darya river basin in the southern region of the Republic of Kazakhstan. For the study, methods were used including stability analysis of earth slopes using circular-cylindrical sliding surfaces, methods based on analogy between shear curves and slopes, and methods based on the theory of limit equilibrium. Calculations have demonstrated the advantages, including increased resistance to cross-section deformation, reduced earthwork volumes during irrigation canal construction and cleaning by 20-25%, decreased materials and work volume for possible lining by 13-18%, narrower canal top width and land acquisition zones by 11-17%, lower labor costs by 13-16%, reduced construction costs by 14-18%, and decreased specific adjusted costs by 15-18%.

Keywords:&nbsp;irrigation canals, hydraulic structures, slopes, Plaxis 3D.

&nbsp;

<a href="https://vestnik.kazgasa.kz/frontend/web/uploads/personal-documents/1721030248_AChyI3.pdf">Download</a>

&nbsp;

<hr />
&nbsp;

ФИО на русском

ФИО на казахском

ФИО на английском

DOI

Ключевые слова на русском

Ключевые слова на казахском

Ключевые слова на английском

Текст на русском

Текст на казахском

Текст на английском

Литература на русском

Литература на казахском

Литература на английском

Документ (Обязательные форматы - pdf. Максимальный размер файла: 10Мб)

Категория

Порядковый номер (Сортировка по уменьшению, чем выше цифра, тем первее)